Türkiye’nin Ekmek Haritası

Bazlama Özellikle Orta Anadolu’da yaygın olarak yapılır. Daire şeklinde ve 1 cm kadar kalınlıkta açılan hamurlar, sac veya tandırda pişirilir. Bazlamaya Eskişehir ’de “tapıl”, Aydın ’da “bezdirme,” Isparta ’da ve Denizli ’de ise “bazdırma” denilir.

Ebeleme Mayalı hamurun yufka gibi açılarak, sac üzerinde pişirilmesinden elde edilir. Piştikten sonra altı ve üstü yağlanır. Ebeleme, Ankara civarında oldukça yaygındır.

Gilik Mayalı hamurdan, ortası delik ve yassı olarak hazırlanan daire şeklinde olan ekmektir. Sivas ve Erzincan yörelerinde yaygındır. Giliğin 2 çeşidi vardır. Memmecim giliği, 7 cm çapında olan simitlerdir. İpte dizili olarak Ramazan ve Kurban Bayramı arifesinde çarşılarda satılır. Kırk giliği ise, üzerine çörek otu serpilerek yapılır. Ölen kişinin 40. ölüm günü pişirilir ve komşulara dağıtılır.

Gömeç Mayalanan hamur istenilen büyüklükte bezelere ayrılır. Bezeler, fırın içinde ayaklı sac üzerinde pişirilir. Konya ’nın Cihanbeyli yöresinde yaygındır.

Gübaye Buğday, mısır ve arpa unlarından hazırlanan hamur, tandıra yapıştırılarak pişirilir. Bir nevi tandır ekmeğidir. Bu çeşit ekmekler, yeneceği zaman ıslatılır. Siirt yöresine özgüdür.

Halka Niğde ’nin mahalle fırınlarında pişirilen mayalı ekmek türüdür. Hamur elle yuvarlanarak uzatılır ve U harfi şekline getirilerek pişirilir. Halka, evde 2 gün kurutulur ve ipe dizilerek muhafaza edilir.

Kakala Mayalı hamurdan yuvarlak bezeler yapılarak, “bileki” denilen çukur taş içinde pişirilir. Artvin yöresine aittir.

Kalın Parçalara ayrılan mayalı hamur, 2 cm kalınlığında açılarak tandırda pişirilir. Kars ’ın Arpaçay yöresine aittir.

Lavaş Mayalı hamurdan yapılan yufkaların, kızgın tandır duvarlarına yapıştırılmasıyla pişirilir. Sivas, Erzurum, Kars, Muş, Konya, Erzincan yörelerinde yaygındır. Elazığ yöresinde ise “tandır ekmeği” olarak bilinir.

Mayalı Açılan mayalı hamurun sac üzerinde pişirilmesiyle elde edilir. Bazı yörelerde fırında veya tandır üzerinde pişirilir. Karaman, Elazığ, Hatay, Gaziantep, Mardin, Konya yörelerinde yaygındır. Niğde ’de “mayalı sepe”, Sivas civarında ise “ekşili ekmek” olarak adlandırılır.

Pıt Pıt Mayalı hamura istenilen büyüklükte, yuvarlak şekil verilir. Tekrar mayalandırılarak fırında pişirilir. Çorum Osmancık’ta yapılan bir tür ekmektir.

Sac Arası Ekmeği Hazırlanan hamur kızgın sac üzerine konur ve üzerine üstü küllü kızgın sac kapatılarak pişirilir. Bu ekmeğe kapama, sac kapama, kastra ekmeği de denir. Akşehir, Sivas, Kayseri, Niğde, Manisa yörelerinde yaygındır.

Tandır Ekmeği Tandır ekmeği, yere çukur kazılarak yapılan bir tür fırın olan tandırda pişirilir. Gömme tandırlar, pişmiş topraktan yapılır ve tabanı geniş, ağzı dar yarım koni biçiminde büyük bir küpe benzer. Altında hava alması için “kulle” denilen bir delik bulunur. Pişen ekmekler “eğiş” denilen aletle tandırdan alınır. Erzurum, Erzincan, Elazığ, Diyarbakır, Ağrı, Kayseri, Hatay, Eskişehir, Mardin, Malatya, Sivas, Siirt, Yozgat, Urfa ve Konya illerinde yaygındır.

Taşlı Fırın Ekmeği Un, su, tuz ve maya karıştırılarak pide hamuru kıvamında mayalandırılır. Fırının içinde ısınan çakıl taşlarının üzerinde pişirilir. Malatya ’da Darende civarında yapılmaktadır.

Yuvarlak Mayalı hamurlar yağlı tepsiye dizilir, üzerine susam ve haşhaş sürülür. Ilık fırında sabaha kadar pişirilir. Çuvaldızla ipe dizilerek asılır ve yeneceği zaman ıslatılır. Isparta’da yapılan bir ekmek çeşididir.

Fetil Taze olarak yenmesi gereken ekmek türüdür. Yufkadan yapılır ve sacda pişirilir. Malatya, Sivas ve Elazığ yöresinde yapılır.

Güdül Sacda veya tandırda pişirilen, mısır ya da buğday unundan yapılan bir tür ekmektir. Samsun, Sivas, Amasya, Tokat civarında bilinir.

Gartalaş Mayasız hamurdan yufka ekmeği gibi açılır ve sacda pişirilir. Bursa, Bolu ve Eskişehir yörelerinde yapılır.

Kömeç Yeni sönmüş ocağın kıvılcımlı ve küllü ateşine gömülerek pişirilen ekmektir. Başka bir tabirle kül pidesidir. Trabzon ve Zonguldak ’ta yaygındır. Sivas’ta “kömbe”, Balıkesir ’de “kömme” adı verilir. Sinop civarında ise kete denir.

Mısır Ekmeği Mısır unu, tuz ve su ile hamur yapılır. Sacda, kuzine sobada veya tepsiye dökülerek fırında pişirilir. Genellikle Karadeniz Bölgesi’nde olmak üzere Sinop, Trabzon, Kastamonu yörelerinde yaygındır. Mısır ekmeğine Ordu ’da “toraman”, Artvin ’de ise “cadi” adı verilir.

Ter Ekmeği Yufka gibi açılır ve yağsız olarak sacda pişirilir. İçine soğan ve yumurta konarak yenir. Ayrıca ter ekmeğinden “bandırma” denilen bir yiyecek yapılır. Kare şeklinde pişmiş ter ekmeklerinin içine ceviz konur ve tepsiye dizilir. Üzerine sıcak hindi suyu dökülür. Kastamonu ilinde yaygındır.